2.700 yıl öncesine kadar yazılan bu kil, taş veya metal tabletler tarih, edebiyat ve antropoloji için paha biçilmez birincil kaynaklardır. Harflerle doludurlar ancak binlerce yıllık süreçte çok da nazik kullanılmış sayılmazlar. Sadece kırıklar ve aşınmalar değil aynı zamanda birçok önemli sembolü ve yazıyı içerisinde bulundurabilecek kayıp parçaları da var.
DeepMind, yapay zeka içeren bir sistem oluşturdu. Bu sistem kırılmış, parçalanmış, kaybolmuş ve hasar görmüş tabletlerdeki ve yazıtlardaki yazıları tamamlamak için kullanılacak.
Yazıt bilimcilere yardımcı olacak
Yazılardaki boşlukları tahmin etmek ve doldurmak çoğu zaman kolaydır. Ancak bir de yazıların ‘ölü’ bir dille yazıldığını düşünün. Dolayısıyla bu yazıları tamamlamak hiç de kolay olmuyor. Bu yazıları okumak ve anlamlandırmak epigrafi adı verilen bilimdir. Epigrafi, içerikleri oluşturmak için bu metinlerin veya başka metinlerin sezgisel olarak anlaşılmasını içerir çünkü bir tablette okunan yazılar ile diğer bir tabletin içeriği hakkında bilgi edinilebilir.
Pythia adı verilen sistem denemeleri için öğrencilere verildi. Ekip ilk olarak, dünyanın en eski antik Yunanca yazıt dijital koleksiyonunu, bir makine öğrenim sisteminin anlayabileceği bir metne dönüştürmek için anlaşılması hayli zor bir işlem oluşturdu. Buradaki mesele harf sırasının doğru tahmin eden bir algoritma oluşturmaktı.
Doktora öğrencilerine ve Pythia’ya yapay olarak kesilen bölümleri olan gerçek metinler verildi. Öğrenciler, metinleri yaklaşık %57 oranında doğru bir şekilde buldular. Metinlerin restorasyonu uzun ve yinelemeli bir süreç olduğu için bu kötü bir oran değildi. Pythia genel olarak metinlerin %30'unu doğru bir şekilde buldu. Aynı zamanda verdiği ilk 20 cevap arasında ‘doğru cevabın’ bulunma oranı ise %73’tü.
Sistem bu işi tek başına yapacak kadar iyi değil. Ancak zaten sistemin insanların yerine geçmesinden ziyade onlara yardımcı olması bekleniyor. Pythia’nın önerileri ilk denemede tam olarak doğru olmayabilir ancak bazı seçenekler sunarak zor bir tablet ile mücadele eden birisine kolayca yardımcı olabilir. Pythia'yı tanımlayan makale burada okunabilir ve oluşturmak için geliştirdikleri yazılımların bazıları GitHub'ta bulunabilir.
