2019-2020 eğitim öğretim yılı itibariyle Türkiye'deki iki üniversite, yapay zekâ mühendisliği bölümüne öğrenci alacak. İlk defa bu yıl açılacak olan bölümün ders içeriklerini, okuyanların ve mezun olanların ne iş yapacaklarını merak ediyorsanız, doğru yerdesiniz. Üniversitelerin yapay zekâ mühendisliği lisans programlarını incelemeden önce, gelin mesleğin genel tanımına bakalım. Ardından eğitim imkanlarına detaylıca göz atacağız.
Yapay zekâyı anlamak için öncelikle zekânın ne olduğunu anlamak gerekir. Zeka, en basit örnekleriyle; tecrübelerden öğrenme ve kazanımlar geliştirme, karışık mesajlardan anlamlar çıkarma, çeşitli durumlara başarılı ve çabuk cevaplar verebilme ve "düşünme"den ibarettir. Yapay zekânın geliştirmenin amacı, normalde insan zekâsı gerektirecek görevleri yapabilecek yapay akıllılar, sinir ağları üretmektir.
Yapay zekâ mühendisliği nedir? Yapay zekâ mühendisi ne iş yapar?
Yapay zekâ mühendisliği de yapay zekânın ne olduğundan başlayarak, makine öğrenmesi algoritmalarının ardından derin öğrenme algoritmalarının nasıl çalıştığını bilen meslek dalıdır. Tabii daha önce de söylediğimiz gibi yapay zeka alanında çalışmalar yapmak, sadece bu bölümden mezun olanlara özgü bir nitelik değildir ve olmayacaktır. Farklı üniversitelerin bilgisayar mühendisliği ve yazılım mühendisliği ders içeriklerini inceleyerek yapay zekâya odaklanan üniversiteleri de seçebilirsiniz.
Yapay zekâ mühendisliği, ülkemizde ve dünyada henüz oldukça yeni bir lisans programı olsa da mezunlarının yine bilgisayar mühendisliğinin bir alt dalı olan yapay zekâ alanında çalışacaklarını net bir şekilde söyleyebiliriz. Günümüz itibariyle ve gelecekte sadece yazılım şirketleri değil; hastaneler, fabrikalar ve hizmet sektörü gibi birçok alanda çalışan şirketler yapay zeka mühendislerine ihtiyaç duyacaklar.
Yapay zeka üzerine çalışma yapmak için "yapay zeka mühendisliği" okumak şart mıdır?
Yapay Zeka Mühendisliği adı altında açılan Lisans programlarını daha önce de belirttiğimiz gibi Yapay Zeka odaklı bir Bilgisayar Mühendisliği bölümü gibi düşünebiliriz, çünkü yapay zeka; temel bilgisayar mühendisliği prensiplerini bilmeden anlaşılabilecek ve geliştirilebilecek bir şey değil. Yani yapay zeka alanında çalışan bir mühendis olmak istiyorsanız, bu bölümlere girecek 40 şanslı kişiden biri olmanız şart değil. Farklı üniversitelerin Bilgisayar Mühendisliği bölümlerinin ders içeriklerini inceleyerek, biraz daha bilgi sahibi olabilirsiniz. Şimdi ise ülkemizdeki birkaç üniversitenin Bilgisayar Mühendisliği Lisans Programı ders içeriklerini inceleyelim.
Türkiye'deki üniversitelerde yapay zekâ mühendisliği:
Hacettepe Üniversitesi Yapay Zekâ Mühendisliği:
- Kontenjan: 30
ABD'nin Carnegie Mellon ve MIT gibi üst düzey üniversitelerinde de açılmaya başlanan yapay zekâ mühendisliği, bu yıl ülkemizde de 2 farklı üniversite tarafından açılıyor. ABD'nin dışında Birleşik Krallık ve Kanada'daki bazı üniversitelerde de Yapay Zekâ Mühendisliği Lisans Programı'nın bulunduğunu ekleyerek, Hacettepe'nin ders planını aşağı bırakalım.
Hacettepe Üniversitesi Yapay Zekâ Mühendisliği Lisans Programı'nın ders programı incelendiğinde, ilk yıl verilen matematik, fizik ve programlama dersleri birçok bilgisayar mühendisliği ile aynı gibi görünüyor. 3. yarıyıl, yani 2. yıldan itibaren ise bilgisayar mühendisliği derslerine ek olarak, Yapay Zekâ'nın Temelleri ve Makine Öğrenmesi gibi dersleri görüyoruz. Son 2 yıl ise bölüm iyice yapay zekâ alanına odaklanıyor ve Veri Bilimi derslerine ek olarak yapay zekâ alanına yönelik birçok seçmeli ders sunuyor:
Gördüğünüz gibi, yönelmek istediğiniz alanlara uygun seçmeli dersleri alarak spesifik bir alana yönelmek mümkün. Sonuç olarak Hacettepe'deki Yapay Zekâ Mühendisliği Lisans Programı'nı yapay zekâ odaklı bir bilgisayar mühendisliği programı gibi düşünebiliriz.
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Yapay Zekâ Mühendisliği:
- Kontenjan: 10
Bir devlet üniversitesi olan Hacettepe'nin aksine TOBB ETÜ, bir vakıf üniversitesi ancak Yapay Zekâ Mühendisliği Lisans Programı'na bu yıl sadece 10 tam burslu öğrenci alınacak. İlk 2 yıl bilgisayar mühendisliği odaklı derslerin bulunduğu bölümde, 3. yıldan itibaren yapay zeka dersleri başlıyor. Yapay zeka odaklı seçmeli dersleri Hacettepe'ye göre daha kısıtlı olan TOBB ETÜ Yapay Zeka Mühendisliği'nin tüm ders içeriklerine buradan ulaşabilirsiniz.
Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği:
Buradan ulaşabileceğiniz ders planında görüyoruz ki Boğaziçi Üniversitesi, bilgisayar mühendisliğinin prensiplerini 3. yıla kadar öğretip 4. yıl yönelmek istediğiniz alanı size bırakıyor. Seçmeli derslere bakıldığında ise yapay zekâ odaklı derslerin yeterli sayıda olduğunu görüyoruz.
Vakıf üniversitelerindeki yapay zekâ mühendisliği programları:
Bahçeşehir Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği:
Boğaziçi Üniversitesi örneğinde olduğu gibi son yıl itibariyle birçok seçmeli ders sunan Bahçeşehir Üniversitesi, seçmeli ders katalogunda birçok yapay zeka dersi barındırıyor. Ancak bir önceki örnekte olduğu gibi yapay zeka eğitimini sadece son yıl alabiliyorsunuz.
İstinye Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği:
Henüz oldukça yeni bir üniversite olan İstinye Üniversitesi'nin Bilgisayar Mühendisliği Lisans Programı, 2. yılın 2. dönemi yani 4. yarıyıldan itibaren Yapay Zekânın Temelleri dersiyle birlikte yapay zeka eğitimine başlıyor. Sonraki dönemlerde ise makine öğrenmesi derslerinin verildiği bölümde, 5. yarıyıldan itibaren bölüm odaklı seçmeli dersler başlıyor. Yani yapay zekâ eğitiminize devam etmek için son yılı beklemeniz gerekmiyor.
Üniversite ve bölüm tartışmalarını toparlayacak olursak, yapay zeka odaklı çalışan iyi bir mühendis olmak istiyorsanız, kendinizi sürekli geliştirmelisiniz. Tercih dönemindeki okuyucularımız için verebileceğimiz en iyi öneri ise, öncelikle üniversitelerin internet sayfalarından ders planlarına ve akademik kadrolarına bakmanız olacaktır. Ardından üniversiteye gidin, gezin, en az 4 yıl boyunca okuyacağınız kampüsü güzelce inceleyin ve hocalardan bilgi alın.
