İnsan beyninin ürettiği düşüncelerin neredeyse tamamı temelde diğer insanların bilgi, duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışmanın sonucunda ortaya çıkar. 'Zihin Teorisi' olarak adlandırılan bu düşünce, insan evrimini kolaylaştıran süreçlerden biri olarak kabul edilir. Bu içgüdüsel davranış, insanlar kalabalık gruplar halinde yaşamaya ve sorunları birlikte çözmeyi öğrenmeye başladığından beri var. Nihayetinde besleyip ortaya çıkardığı eylem ise empati kurabilme yetisi.
Ufak bir örnekle açıklayacak olursak, bir kişi hakkında düşünmeye başladığımızda aklımıza gelen ilk sorulardan biri karşımızdaki kişinin bizimle ilgili ne düşündüğü olacaktır. Bu da beraberinde bir zincir getirir ve birbirleri hakkında ne düşündüklerini anlamaya çalışan insan grupları ortaya çıkar. İşlerin 'karmaşıklaşıp' kompleks bir düşünce sistemine dönüştüğü noktada ise insanın 'kendine özgü' olarak addettiği bazı davranışlar ortaya çıkar.
Ancak aslında bu karmaşık düşünce sistemi ve beraberinde yerleşen empati davranışı sadece insanlara özgü değildir. Hayvanlarda da zihin teorisinin temeline dayanan davranışlar gözlemlenmektedir. Ancak burada soru, bu empati ve özgün düşünce ile soru sorma güdüsünün yapay zekaya aktarılıp aktarılamayacağıdır.
Hayvanlarda, örneğin köpeklerde benlik bilincini geliştiren şeylerin başında aslında insan ile olan ilişkisi gelir. Aynı şekilde gelecekte yapay zekalı robotlar ile insanların da 'arkadaşlık' kurduğu bir evrende makine öğreniminin bu 'üstün' empati yeteneğini ve düşünce sistemini kavraması da olasıdır.
Bu süreç bir nevi yapay zekanın evrimi olacaktır çünkü bilinçli olmasa da öğrenebilme yeteneği olan yapay zeka zaman içerisinde insanı taklit etmeyi bırakıp anlamaya da başlayabilir. Üstelik bu gelişme yapay zekanın evrim sürecine katacağı hız açısından da oldukça kritiktir. Fakat tabii ki akla bazı distopik sorular da geliyor. Örneğin yapay zekanın insanın hangi yönünü 'anlayıp' hayata geçirmeye başlayacağını kestiremeyiz ve bu beraberinde insan kadar 'kötü' olabilen bir güç anlamına da gelebilir.
Bilim, teknoloji ve tasarımın hız kesmeden devam eden yolculuğunda artık bazı senaryolara imkansız demek mümkün değil. Bu yüzden de bilinçli olmayı öğrenip bunu hayata geçiren yapay zekaların bir gün var olması ihtimali için yalnızca 'olası' demek mümkün. Tabii ki isteğimiz tüm bu gelişmelerin hayata geçirilmesi, başarılması ancak bu yaşanırken ortaya çıkan felaket senaryolarının da engellenmesi olacaktır. Ancak bu sorunun en net cevabı için tek çözüm beklemek olacak.
