Dünya üzerindeki hayatın kökenleri hala bir sır olarak duruyor. Konuyla ilgili olarak bir çok kişi teoriler ve hipotezler ürettiler ama bunların hiç biri kapsamlı olarak ispat edilemedi. Dünya’da başlayan hayatın ilk yılları, önde gelen uzmanlar için bile hala bir bilmece. Fakat The Scripps Research Institute (TSRI)’da görevli kimyagerlerin yaptıkları yeni bir keşif, hayatın Dünya üzerinde nasıl başladığına dair sorulara cevap olma niteliği taşıyabilir. Hayatın başlamasını sağlayan kimyasal bileşik neydi?
Bu keşiften önce bilim insanları, fosforilasyon olarak adlandırılan kimyasal bir tepkimenin hayatın başlangıcında önemli bir rol oynamış olabileceği hipotezini öne sürmüşlerdi. Bu kimyasal ilk yaşam biçimleri için önem taşıyan üç içeriğin bir araya gelmesini sağlamış olabilirdi. Yani, genetik bilgiyi depolamak için gereken kısa nükleotit bağları, hücre içi çalışmanın büyük bölümünü gerçekleştirecek kısa aminoasit zincirleri ve hücre duvarı yapılarını oluşturacak lipidler.
Fakat bu üç içeriği üretecek bir reaksiyonu gerçekleştirebilecek bir bileşik şimdiye değin bulunamamıştı. Gerçekleştirilen keşifle, ‘diamidofosfat (DAP)’ adlı bileşiğin hayatın ilk başladığı dönemde yeryüzünde bulunuyor olabileceği ihtimali güç kazandı.
TSRI kimya bölümünde doçent doktor olarak görev yapan Ramanarayanan Krishnamurthy “Fosforilasyon kimyasının oligonükleotitlere, oligopeptitlere ve hücre benzeri yapıların oluşmasına alt yapı hazırlamış olabileceğini düşünüyoruz. Bunun sonucunda daha önce mümkün olmayan kimyasallar ortaya çıkarak, ilk basit, hücre tabanlı canlı varlıkların oluşumuna neden olmuş olabilirler” diyor.
Teorik başlangıçlar
Nature Chemistry’de bugün yayınlanan bu çalışma, hayatın kimyasal karmaşadan hücre tabanlı biyoloji ve biyokimya aşamasına nasıl dönüştüğüne dair hikayeyi daha somut hale getirmek için bilim insanları adına umut vaat ediyor.
Diğer tepkimeler, bu tip moleküllerin fosforilasyonunu gerçekleştirebilecek tepkimeler olarak görülüyorlar fakat, farklı moleküller için farklı ajanlar ve ihtimal dışı ortamlar gerektiriyorlar. Krishnamurthy bu konuyu şöyle açıklıyor: “Bu denli farklı işlemlerin, ilk ilkel hayat biçimlerini ortaya çıkarmak üzere nasıl olup da aynı yerde toplanabildiklerini ortaya koymak zor oldukça.”
DAP, hücre tabanlı biyokimya oluşumunda önemli bir rol oynuyor gibi görünüyor. Hatta hayatın başlangıcını destekleyen karbonhidrat oluşumuna neden olan fosforilat basit şekerlerin ispatı da yapıldı.
Hayatın oluşumunda merkezi ve ana rolü oynayan DAP adlı bileşikle ilgili olarak Krishnamurthy şöyle diyor: “Bu olay bana, Cinderella’da değneğini sallayıp ‘puf puf’ yaptıktan sonra sıradan olan her şeyi, daha karmaşık ve ilginç hale dönüştüren ‘İyilik perisi’ni hatırlatıyor.”
