Evet, doğru üretildiği ve bilinçli kullanıldığında maskeler hem bizi hem de çevremizdeki insanları virüslere ve salgın hastalıklara karşı koruyor. Ancak görünüm itibariyle ağzımızı ve burnumuzu kapatan her şey maske işlevine sahip değil. Bunun uzmanlar evde bile üretilebilecek basit maskelerde pamuklu kumaşlar kullanılmasını tavsiye ediyorlar.
Maskeler konusunda bir diğer furya ise internette satılan başta siyah olmak üzere farklı renklerle dikkat çeken hatta “nano teknolojiye” sahip olduğu söylenen maskeler. Hatta bu maskelere internet dışında ve eczaneler haricine her köşe başında ulaşmak mümkün hale geldi. Peki söz konusu siyah, nano teknolojili olduğu söylenen yıkanabilir maskeler gerçekten güvenli mi?
Nano teknolojili ve siyah maskeler ile ilgili bilimsel bir veri yok, dolayısıyla bu maskeleri kullanmak virüslere karşı korumuyor:
Elbette evinde makse yapamayanlar ve maske bulamayanların çoğu siyah ve 10-15-20 TL gibi fiyatlara sahip bu siyah maskelere sarılıyor. Ancak uzmanlar, söz konusu maskelerin insanları ne oranda koruduklarına dair herhangi bir veriye sahip olmadıklarını dile getiriyorlar. Yani N95 maskeler ya da tıbbi maskeler gibi siyah maskeler test edilen, teknik açıdan geliştirilen ürünler değiller. Sadece görüntü itibariyle ağzı ve burnu kapattıkları için yaygın şekilde korudukları yanılgısı var.
Siyah ve nano teknoloji maskeler virüs bulaşma ihtimalini artırabilir:
Eğer maskeler uzun süreler boyunca kullanılırsa virüslerin çoğalmasını kolaylaştıracak nemli ortamlar yaratırlar. Maskelerde çoğalan virüsler, takan kişiye daha kolay bulaşabilir. Söz konusu yıkanabilir, nano teknolojili ve siyah maske olarak satılan maskeler için ise risk daha büyük, çünkü bu maskelerin ne oranda temizlendiği, söz konusu nano teknolojinin nasıl ve nerede geliştirildiği bilinmiyor.
N95, FFP2 tipi maskelerin güvenirliği araştırmalarla kanıtlanmıştır. Ancak adında nano teknoloji geçen, yıkabilir olduğu söylenen, hatta üzerinde sıvı bulunduğu ve bu sayede %90'a kadar koruma sağladığı belirtilen maskeler güvenli değildir. Bu maskelerin satıldığı yer bir eczane bile olsa, satın aldığınız yer de güvenilir değildir.
Diğer taraftan maskeyi kullanmadığınız zaman katlayıp cebe ya da çantaya koymak da aslında hiç önlem almamak ile aynı anlama geliyor.
Nano teknoloji aşağıdaki gibi bir şey değildir ve bu şekilde geliştirilmez:
Yukarıda bir anda patlak veren siyah maskelerin üretiminin yapıldığı yerlerden birinde çekilmiş fotoğraf bulunuyor. Nano teknolojiyi bir kenarı bırakın, söz konusu ortamda herhangi bir sterilizasyon da söz konusu değil. Hatta maskeyi paketleyenlerin arasında bile sosyal mesafe olmaması dikkat çekici.
Böyle bir ortamda üretilip, internette ya da köşe başındaki büfelerde satılan siyah maskelerden bizi korumalarını bekleyemeyiz. Peki ne yapacağız, e-Devlet’ten sipariş edilen maskeler ulaşmadıysa, dışarıda da güvenilir maskelerden bulamıyorsak, kendi imkanlarımıza başvurmak durumundayız. Evde hangi malzemeler ile maske üretebileceğimizi de burada anlattık.
Son olarak eldeki tüm bilgileri toparlayalım: Nano teknolojili, yıkanabilir maskeler için hangi yalanlar söyleniyor?
- Siyah nanoteknolojili maskeler için bilimsel bir çalışma yok, dolayısıyla tamamen güvenilir olduğunu söyleyen herkes yalan söylüyor.
- Ürünleri pazarlarken güven kazanmak adına nanoteknoloji pazarlaması yapılıyor.
- Bir başka güven kazanma yolu ise "Yerli Üretim" bandını kullanmak. Evet söz konusu maskeler yerli üretim olabilir, ancak bu tıbbi olarak güvenilir olduğu anlamı taşımıyor.
- Tasarım ve renk çeşitliliği ile bir moda ürünü gibi konumlandırılıyor, ancak maskeler sağlık ürünüdür.
Evde üretilen ya da dışarıdan edindiğiniz maskeleri, güvenilir olsalar bile 4 saatten fazla kullanmamaya özen göstermenizi tavsiye ederiz. Kullandığınız maskeleri ise ayrı bir çöp torbasında biriktirip, birer tıbbi atık gibi normal atıklarınızdan ayırmanız gerekiyor.
