2023 yılında yayımlanan “Actual Cleaning and Simulated Cleaning Attenuate Psychological and Physiological Effects of Stressful Events” (Gerçek Temizlik ve Simüle Edilmiş Temizlik Stresli Olayların Psikolojik ve Fizyolojik Etkilerini Azaltır) isimli güncel bir makale günlük hayatta sıkça yaşadığımız bir olgunun bilimsel ispatını ortaya koydu.
Temizliğin stresin psikolojik ve fizyolojik etkilerini hafifletmedeki rolünü araştıran bu çalışmanın ulaştığı sonuçları incelemeye başlayalım.
Öncelikle çalışmanın metodolojisini öğrenmekte fayda var.
Toplamda 3066 katılımcının yer aldığı bu çalışmada, birbirinden ayrı üç farklı deney gerçekleştiriliyor.
Birinci ve ikinci deneyde katılımcıların yaş ortalamalarının 37.66, 714’ünün kadın 439’ununsa erkek olduğu belirtiliyor.
Üçüncü deneydeyse, yaş ortalamasının 38.38, 278’inin kadın, 175’inin erkek olduğu bilgisi paylaşılmış.
Bu doğrultuda hem anketler hem de fizyolojik değişimleri ölçmek için kullanılan cihazlar yardımıyla gerekli veriler toplanıyor.
Deneyler kapsamında, temizlik davranışının psikolojik (anksiyete, gerginlik) ve fizyolojik (kalp atış hızı, kardiyak çıkış, toplam periferik direnç) durumlar üzerindeki etkisi tespit edilmeye çalışılıyor.
Peki bulgular neyi gösteriyor? Temizlik stres seviyemizi azaltıyor!
Yapılan deneyler sonrasında ortaya çıkan sonuçlar hem temizlik yapan birini izlemenin hem de temizlik yapmanın stres seviyemizi azalttığını işaret ediyor.
Araştırmacılar, el yıkamak gibi bir temizlik davranışının, sosyal performans ve değerlendirme gibi yüksek stresli görevlerde kardiyovasküler tepkileri iyileştirerek kaygı ve stres düzeyini düşürdüğünü belirtiyor.
Deney kapsamında stresli bir durumun ardından el yıkama videosu izletilen katılımcıların kaygı düzeylerinde düşüş olduğu bildiriliyor.
Bununsa, temizliği izlemenin de gerçek temizlik yapmak gibi gibi stresle başa çıkmada etkili olabileceğini gösterdiğini belirtiliyor.
Temizlik yapmak stresin fiziksel etkilerini de azaltıyor!
Yapılan deney kapsamında, temizlik davranışının ardından katılımcıların yüksek stresli bir görevi yerine getirirken daha uyumlu bir kardiyovasküler tepkiler gösterdiğini, bununsa temizlik davranışının stresli durumlarla başa çıkmada etkili olduğunu kanıtladığını belirtiyor.
Araştırmacılar, temizliğin stresin fiziksel etkilerini azaltmada etkili olduğunu ve katılımcıların stresli olaylar karşısında daha düşük kardiyovasküler tepki vermelerine yardımcı olduğunu ifade ediyor.
Ayrıca yapılan deneyler kapsamında temizlik hissinin yüksek oranda rahatlama sağladığı kanıtlanıyor ve duş aldıktan sonra gelen "kendine gelme" hissinin bilimsel bir temele oturduğunu kanıtlıyor.
Özetle, araştırmacılar bu durumu temizlik davranışının fizyolojik olarak stresi azalttığını ve stres yönetiminde önemli bir araç olabileceği şeklinde yorumluyor.
Her zaman yaptığımız gibi, bu araştırmanın da bazı kısıtları olabileceğini ve kendi örneklemi bağlamında ana kütleye mal edilebileceğini hatırlatarak içeriğimizi noktalayalım.
Bilimsel makalelerin ışığında kaleme aldığımız ilginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
