Zeki insanların mutsuz olduklarına dair yaygın bir inanış var değil mi? Peki, bu gerçekten doğru mu?
Aslında zekâ ve mutluluk arasındaki ilişki, sandığımızdan çok daha karmaşık bir yapıya sahip.
Depresyon, dünya çapında en yaygın görülen ruh sağlığı bozukluğudur.
Kişinin dikkatini, öz saygısını, fiziksel sağlığını ve genel yaşam kalitesini etkileyen belirtiler içerir. Depresyonu anlamak için yapılan araştırmalar, zekânın çeşitli ruh sağlığı koşullarının bir öncüsü olup olmadığını değerlendiren, benzer ama farklı teorilere yol açmıştır.
Teoriler üç kategoriye ayrılır:
- Düşük ile sınırlı IQ (70-85 arası) psikiyatrik riski artırabilir.
- Yüksek IQ (130 ve üzeri) psikiyatrik riski artırabilir.
- Yüksek IQ'nun depresyon veya psikiyatrik risk üzerinde hiçbir etkisi yoktur ancak koruyucu bir faktör olabilir.
Peki araştırmaların teorilere cevabı ne?
2009 yılında yapılan bir çalışma, çocukluk dönemindeki düşük IQ ile yetişkinlikteki majör depresyon arasında bir ilişki olduğunu gözlemlemiştir.
Araştırmacılar, 7-11 yaşları arasında üç kez IQ testi yapılan 1.037 katılımcının verilerine dayanarak düşük IQ test sonuçları ile yetişkinlikteki depresyon tanıları arasında bağlantı olduğunu belirtmiştir.
Aynı zamanda yüksek IQ'nun, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), anksiyete ve sosyal fobi riskini azalttığını bulmuşlardır.
2018 yılında yapılan gözlemsel çalışma, yüksek IQ'ya sahip kişilerin; daha duyarlı, aşırı heyecanlı beyin veya vücut tepkilerine daha yatkın olabileceğini öne sürmüştür.
Ancak her çalışma aynı sonucu vermeyebilir.
Ancak 2022 yılında European Psychiatry dergisinde yayımlanan bir çalışma; yüksek IQ kişilerin, daha fazla ruh sağlığı bozukluğuna sahip olduğunu öne süren teoriyi çürütmüştür.
İngiltere Biobank verilerinden binlerce kişiden elde edilen verilere dayanarak araştırmacılar, yüksek zekâya sahip kişilerin daha yüksek depresyon oranlarına sahip olmadığını, aksine daha az anksiyete, TSSB, nevrotik eğilimler ve travma yaşadıklarını bulmuşlar.
İlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
